martes, 4 de enero de 2011

O Viño Albariño e o Mito de Procusto

O viño albariño, “alteza serenísima”, dispón dun especial “capital cultural”: o prestixio artístico que confire a creatividade literaria dun grande autor: Álvaro Cunqueiro, quen forxou a prosa máis suxestiva, imaxinativa e poderosa das letras galegas e que sobrancea entre as dos escritores máis sobresaíntes das literaturas hispánicas todas. O autor mindoniense estimouno en grao sumo, cantóuno e loouno, calificándoo, en data tan temperá como o ano 1970, como rei e señor dos viños, ou expresado coas súas verbas: “Alteza don Albariño”. Tamén deixou dito del, nunha obra que constitúe un referente clásico da nosa culinaria, “A cociña galega” (1973), o seguinte testemuño do seu recoñecemento altísimo: “Coido que un bon albariño é o millor blanco do noso país”.
Cunqueiro acreditou na xinea renana da videira albariña, e en materia de vides e de viños a creatividade e a imaxinación poden máis que a realidade prosaica que precisamente o viño esconxura. A literatura está para iso, dicía Manuel Rivas, para pararlle os pés a pedestre realidade, tantas veces inclemente. Crea de feito unha nova forma de verdade, afincada na lenda, tan agochada e segreda como os misterios de Eleusis; recrea a materia prima da aparencia tanxible como a taumaturxia de Dionisio transforma os acios exprimidos en néctar cobizado polos deuses do Olimpo; e a creación literaria amplía e enriquece a percepción humana das cousas do mesmo xeito que o espírito do viño altera a conciencia do home ó insuflar no seu corpo un hálito misterioso.
A teoría da xenealoxía teutona das mellores viñas do Salnés conta así coa pátina da lenda, que é unha específica forma de verdade, que resulta auténtica non en referencia ós feitos empíricos, senón se cadra en tanto que expresión das aspiracións e dos anceios. No caso do Albariño, a lenda tudesca e cluniacense, ben pode reflectir o ardente desexo de engrandecer e ennobrecer un viño, pulo que latexaba realmente nunha decida cohorte promotora. Pode que se teña convertido na metáfora coa que se revestiu unha pulsión creadora, da mesma maneira que a lenda de San Ero de Armenteira patentiza o afán de eternidade efectivamente sentido polos frades do mosteiro. Hai, de certo, un río segredo de verdade nas aparentes ficcións, ou como gustaba de dicir Vargas Llosa, existe a verdade das mentiras.
Sinalaba o autor de “Merlín e familia” nun dos seus artigos de xornal, no que foi quen de facer refulxir tamén o seu inimitable estilo, que: “sería torpe cosa objetarme con eso que se llama la realidad histórica, a mí que defiendo el ejercicio de la imaginación en la elaboración de la historia”. Non hai solución de continuidade entre o seu criterio e o de Eugeni D’Ors, por quen sentiu fonda admiración, abandeirado e defensor de similares argumentos, quen protestaba de que: “Bajo pretexto de métodos objetivos, gentes sin ninguna imaginación se habían apoderado de la historia y amenazaban acabar con ella”. A realidade non se pode dexergar a lus do mito de Procusto.
(Publicado en Galicia Hoxe, 31/12/2010)

No hay comentarios:

Publicar un comentario