lunes, 4 de abril de 2011

CAFÉ CON PINGAS. HEMINGWAY EN SANTIAGO (II)

Na súa estadía de 1929, Hemingway e Pauline encontraron no Santiago estival un clima grato, despois da calor que pasaran polas estradas españolas viaxando dende Pamplona, tras rematar a feira taurina. Ademais, na comarca había excelentes ríos nos que practicar a pesca. A catedral era tamén un centro de interese para a parella. Ernest necesitaba concentrarse en rematar a obra que tiña entre mans, ‘Farewell to Arms’, que publicaría en setembro. Este labor carrexáballe bastante desacougo, sensación que coñecía ben pois o mesmo lle pasara cando rematara o libro anterior ‘The Sun Also Rises’. A súa conduta era un tanto estraña e Pauline, inqueda, acudiu a catedral para acender algunhas veas e implorar a axuda divina. Como artista, Hemingway estaba tamén preocupado polas resistencias que estaba a encontrar no mundo editorial por mor da franqueza e liberdade do seu estilo literario. El era un lector afervoado, posuía unha grande cultura e un excelente dominio idiomático, pero prefería evitar a ampulosidade e a retórica, na procura dun estilo depurado e contido –gustáballe, por vía de exemplo, a llaneza e aparente facilidade que caracterizaba a narrativa de Pío Baroja, por quen sentía gran admiración. Os críticos sinalan a influencia que tivera nel o libro de estilo do periódico ‘Kansas City Star’, cando facía as súas primeiras armas como escritor, no que se recomendaba a utilización de frases e parágrafos curtos e a procura da precisión, claridade e concisión. Hemingway se esforzaba particularmente en pergueñar os diálogos –aspecto no que non tardou en ser recoñecido como un consumado mestre- con enteira liberdade, e dun xeito moi achegado á fala viva e real, sen desbotar o emprego de expresións malsoantes, como por exemplo “puta”, que a xente utilizaba na lingua cotiá. Pero esta pretensión resultaba inaceptable para o ‘establish system’ norteamericano de 1929, e por tal motivo experimentou nas súas carnes o látego da censura exercida pola súa propia editorial que lle suprimira varias destas expresións na revista da casa, o ‘Scribner’s Magazine’. Certamente molesto, Hemingway teimaba en que lle respectaran o texto na súa integridade e bregaba para que restituísen ditas expresións.
As preocupacións non podían bloquealo. Necesitaba escribir e corrixir no Hotel Suízo e moi probablemente tamén nos cafés composteláns, pois xa en París deixara patente esta afección, segundo confesa en ‘A Moveable Feast’ (París era una fiesta, na traducción ao español). Para relaxarse collía uns xornais, unha bolsa chea de tomates e cebolas para comer, subía ao ser Ford e ía pasar o día pescando troitas no río Ulla, como fixo o día 12 de agosto. Semella que lle gustaban moito as cebolas e tamén os tomates, nomeadamente para manterse nas súas excursións de pesca; nunha carta enviada a John Dos Passos dicíalle: “Gustaríame ir uns meses a calquera sitio e vivir soamente a base de cebolas, se tivésemos suficientes cebolas e sal”. No camiño de volta, tivo un incidente por mor do pinchazo de dúas rodas do coche, e detívose ademais para preparar unha troita con xamón do país. Cando chegou ao hotel pola noite, deitado na cama cunha botella de cervexa ao seu alcance na mesiña de noite, escribiu no diario: “Non houbo pelexas en dous días”. Había problemas de convivencia na parella. Reynolds refire o xeito no que pasou Hemingway a velada máis sosegada do día seguinte en Santiago. Como adoitaba facer, comezou o día lendo o xornal, a media mañá foi a perruquería (probablemente á que existía entón perto do hotel) a cortar o pelo, e logo dedicouse a mercar provisións. Anotou que, cun gasto diario de cinco dólares, resoltamente a vida resultaba máis barata que en Key West (no sur dos Estados Unidos). De regreso ao hotel, foille preguntar ao patrón se recibira correo remitido dende París. Despois de xantar, coas contras pechadas, namentres Pauline se dedicaba a escribir cartas, algunhas delas asinadas por ambos os dous, Ernest escolleu, entre a morea de libros de literatura cos que sempre adoitaba viaxar, dúas novelas para ir alternando a lectura. Nesa mesma tarde consagrou algún tempo a escribir no seu diario, consignando que bebera na comida unha botella de cervexa, que lle custara sesenta céntimos (por esas datas un café no Café Español custaba uns cincuenta céntimos). Na confidencialidade do diario dáballe a razón a Pauline nas amoestacións que lle facía polo xeito que tiña de beber, o que daba pé a continuas discusións entre os dous; e concedíalla porque comprobaba que a bebida lle estaba provocando a inchazón dos dedos, Xa pola noite, antes de durmir, subliña de novo do diario: “tres días sen pelexas”. Naquela tempada, viaxando dun país a outro, Hemingway non se sentía a gusto consigo mesmo.
(Artigo publicado en El Correo Gallego, 04/04/2011. Versión ampliada)

No hay comentarios:

Publicar un comentario