XORNADAS DE CINEMA, VIÑO E CULTURA
VIGO DE
HEMINGWAY, PAZ-ANDRADE E FERRÍN. FILME: LOS LUNES AL SOL
PRESENTACIÓN
Vigo é a cidade das ondas
cantadas por Martín Códax no medievo. O mar terá de ser o referente
esencial dunha certa ollada sobre a cidade de Vigo no século XX, nomeadamente
dende a década de 1920, cando dúas personalidades sobranceiras, Valentín Paz-Andrade, primeiro,
e Xosé Luís Méndez Ferrín, nuns lustros
posteriores, se erixiron en cabezaleiros locais indiscutibles.
Vigo é unha cidade
industrial moi dinámica, que asentou o seu progreso nos recursos
agropecuarios do Val do Fragoso, ben é certo, pero sobre todo nos marítimos,
vencellados á pesca, ó comercio portuario e a emigración. Coa progresiva
incorporación de Bouzas, Lavadores e Teis, Vigo se converte xa na década dos
vinte na principal cidade galega, como se constata no Anuario Bailly-Bailliere. O cinema ofrece unha impagable panorámica documental desta cidade, á altura de 1929, e reflicte o ambiente da
industria conserveira no filme Los
lunes al sol (dirixida
por León de Aranoa, no ano 2002, con Javier Bardem e Luís Tosar como
intérpretes principais)
A abondosa pesca requiría solventar o problema
da súa conservación: servían a este propósito os sequeiros (para o peixe cecial) e as importantes salinas (situadas no Areal, con depósito en
Marqués de Valadares) destinadas a este cometido na época romana (agás as
ostras, que ían en escabeche en pequenos barrís) que fixeron posible o salgado
intensificado polos fomentadores cataláns (mellorando o cochado e o prensado da
sardiña) a partires da centuria ilustrada. Xa logo veu a moderna conserva e o
conxelado.
Na cidade da oliveira, pero
tamén do Vigoscopio do
oculista Antón Beiras, impera
a sardinocracia e Valentín Paz-Andrade, avogado e
polígrafo, foi o cerebro indefectible do mundo empresarial pesqueiro. Promoveu
o xornal Galicia, na década dos vinte, que foi un dos
primeiros en asumir dende Vigo unha perspectiva global de Galicia, e máis tarde
dirixiu a revista Industrias
pesqueras.
Por volta de 1920, residiu en
Vigo, nunha casa do Paseo de Alfonso, onde cursou estudos de
náutica, Manuel Antonio,
creador dunha deslumbrante poética de pailebotes e mares. Ferrín ten boas
razóns para soster que coñeceu o Commerce Bar,
situado na beiramar, transmutándolle o nome, nun poema inesquecible, polo de Navy Bar. Foi
isto importante para o imaxinario
da cidade.
Carlos Casares tense referido a
impresión que Vigo lle causou a Ernest
Hemingway cando chegou á
vila. Tamén Gardel visitou Vigo, onde foi agasallado no
ano 1923, e coa súa presencia foi quen de poñerlle voz ao tango, que
colleu un novo pulo. Coa súa música e co son de Compay Segundo, Para Vigo me voy,
achegámonos ao período franquista, no que varios edificios emblemáticos da
arquitectura caeron baixo a inexorable piqueta da especulación desarrollista.
Logo, cando Ferrín se refire a Vigo como un espello roto, viñeron os axitados
anos da reconversión naval viguesa, plasmados na película de León de Aranoa.
Tiveron como contrapunto a leda movida,
que na música recorreu a un novo rexistro, distinto do compromiso de Voces
Ceibes, exaltador dun estilo de vida máis libre e desenfadado, caracterizado
pola estética pop e rock dos Resentidos de Reixa e Siniestro Total. Na plástica, Atlántica supuxo un enfoque estético renovado,
superador do expresionismo ruralista. Tamén na gastronomía a dieta atlántica convertiuse nun referente identitario
da gastronomía galega.
Por parte, os comentarios do
condutor da sesión, Xavier
Castro, darán conta do relato
da historia viguesa, no que haberá ocasión de catar o gorentoso viño albariño, que hai quen di
con rexouba que foi un invento dos vigueses –Cunqueiro, Castroviejo, Álvarez
Blázquez, Alberto Casal, etc.- que coa súa estimulante participación
deron sona á feira de Cambados. O comentario de cata estará a cargo da enóloga Marta Pintos e engadamos que a adega do Salnés que
ela comanda está asociada á empresa conserveira Portomar, propiedade dun grupo empresarial
vigués. Ilustrará esta cuestión Javier
Alonso, e xa que non é posible entender a Galicia do viño sen a
Galicia do pan, serviranse
excelentes petiscos de sardiña e mexilón en conserva con diferentes pans de
calidade artesán, ao que da dereito a inscrición que se efectuará no propio Café Vitruvia. (Prezo: 9 euros)
LUGAR DE REALIZACIÓN
Vitruvia Café (Praza de Compostela, 5. Vigo)
DATA
Xoves, 27 de Abril.
HORARIO
De 20’30 a 22’15
horas.
PREZO:
9 euros, con
dereito a viño albariño e petiscos de
pan de calidade (masa madre)
con mexilóns e sardiñas de
Conservas Portomar.
-Aforo limitado, recoméndase inscripción previa.
-Pódese adquirir a entrada en Vitruvia Café, preferentemente nos días previos, ou
ben media hora antes da celebración da sesión. Para efectuar reservas: info@vitruviacafe.com / 680 203 587.
Para máis Información:
Xavier
Castro: Especialista na historia
do viño e Premio Picadillo do Fórum Gastronómico 2015. Libros do autor: A rosa do viño (Galaxia), A lume manso (Galaxia), A la sombra ejemplar
de los parrales (Trea) e A mesa e manteis (USC)