lunes, 12 de abril de 2010

A Xente de Bronce (X). Proletarios e Maritornes

Para á condimentación dos alimentos a maritornes popular podía recorrer ó sal, a unha folla de pirixel ou de loureiro, o azafrán de inferior calidade, ó allo, o pemento, e se cadra tamén a un chisco de aceite, que resultaba indispensable para elaborar o prebe principal do país: a allada. Tamén utilizaban o vinagre. Cando un traballador caía doente, a muller procuraba darlle algo de peixe delicado (merluza), ou polo menos “algo”, o que boamente se puidera, de carne de vaca ou carneiro, galiña, ou un caldiño feito con esta prezada ave, ovos, manteiga e pan de trigo. Tal era o réxime que se preconizaba nunha institución de beneficencia compostelán. A maior abundamento, se o doente estaba na prisión, en teoría polo menos, ademais do rancho de todos os presos, completábaselle a dieta cuns gramos de xamón e un anaco de pantrigo. ¿E como era o rancho? Estaba composto dunha mestura de fabas, patacas e arroz, e acompañábase cunha porción de pan de centeo esbrancuxado. Polo demais, non hai noticia de que adoitaran tomar merenda. Polo que atinxe á cea non presentaba ningún risco orixinal verbo do xantar. Todo semella indicar que, tanto nos medios proletarios como nos burgueses (cada quen segundo as súas posibilidades), a cea consistía nunha colación de envergadura semellante á comida do medio día. Cando había con que, naturalmente.
A mesa popular difería segundo fora a categoría profesional dos operarios. Os que tiñan unha certa cualificación profesional comían mellor. Podemos mencionar o caso das costureiras, ás que as amas das casas á que acudían a traballar, portando a máquina Singer na cabeza, daban de comer cun certo esmero, en parte polo valor que lle concedían ao seu traballo, e en parte tamén para que non foran contando por ondequeira que aquela era unha casa de pobres na que se comía mal; por suposto, ofrecíanlle sempre viño; tinto que era o que a xente adoitaba consumir nas casas. Non parece tampouco que o oficio de zapateiro e o de xastre fosen uns oficios ruinoso, segundo revela una copla recollida por Pérez Ballesteros no seu Cancioneiro: “Costureira, pan n-a criba; / tecelana, n-o tear; / zapateiro, o pote cheo; / xastre, tixela n-o lar”. Damián Isern dividía aos operarios en tres grandes grupos distintos: «el de los que ganan menos de seis reales diarios; el de los que ganan menos de diez y más de seis, y el de los que ganan diez o más»: "La alimentación de los primeros se reduce a una copa de aguardiente por la mañana, un pedazo de pan y dos onzas de queso al mediodía, y legumbres cocidas o una ensalada por la noche. La de los segundos se compone de dos sardinas arenques por la mañana, 200 gramos de garbanzos, 150 de carne y 30 de tocino al mediodía, y 250 gramos de bacalao con patatas, con 600 gramos de pan en lodo el día. La de los últimos está compuesta de dos sardinas escabechadas y un vaso de vino por la mañana; 200 gramos de garbanzos, 200 de carne, 30 de tocino, dos onzas de queso y un cuartillo de vino al mediodía; un potaje de judías, unas sardinas escabechadas o una ensalada por la noche, con 600 ó 700 gramos de pan en todo el día".
(Artigo publicado en Galicia Hoxe, 26/03/2010)

No hay comentarios:

Publicar un comentario